Argus Vision brengt overstromingen in kaart met drones

Felle regenbuien durven wel eens voor overstromingen te zorgen. Daarom ontwikkelde de Vlaamse Milieumaatschappij een model dat de gebieden aangeeft waar wateroverlast wordt verwacht. Verdere validatie met luchtbeelden was nodig, waardoor de organisatie besloot om drones in te schakelen. De uitvoerder moest zowel een uiterst snelle interventie als een vlekkeloze verwerking van de beelden garanderen.

Een uitgelezen kans voor Argus Vision om zijn kennis en expertise over fotogrammetrie te demonstreren.

Overstromingen in kaart na een wolkbreuk
Iedereen kent het fenomeen van wolkbreuken; waarbij tot 80 à 90 liter water per m² in een korte tijdspanne uit de lucht valt. Dat brengt voor onze rioleringen en kleine waterlopen enkele problemen met zich mee:

• De capaciteit van onze rioleringen en kleine waterlopen kan dergelijke volumes neerslag niet verwerken.
• Bepaalde gebieden staan tijdelijk blank of kampen met modderstromen. 
• Tijdens droge, warme zomers is de situatie zelfs nog erger. De uitgedroogde aarde kan het vele water moeilijk absorberen, wat zorgt voor een extra belasting op het afwateringssysteem.

“De VMM houdt al zeer lang heel wat informatie bij voor de optimalisatie van de beschikbare overstromingskaarten, waaronder de watertoetskaart”, vertelt Jonas Van de Winkel, mede-eigenaar van Argus Vision. “Dit digitale archief van overstromingen doorheen de tijd, aangevuld met waterloopmodellen, fungeert als beleidstool voor allerhande beslissingen: de toekenning van bouwvergunningen, de aanleg van extra overstromingsbekkens, … Tevens vormt het de basis van een digitaal rekenmodel om overstromingen te voorspellen, zodat gemeenten en hulpdiensten tijdig actie kunnen ondernemen.”

Drones: perfect om overstromingen in kaart te brengen
De overstromingen werden in kaart gebracht in overleg met waterloopbeheerders, lokale besturen, hulpdiensten, …. Hierbij werden beelden beelden van derden gebruikt. gebruikten we beelden van derden. Ondanks de enorme hoeveelheid informatie die via deze weg gecapteerd werd, was een meer gebiedsdekkend beeld cruciaal. “Bedoeling was om gegevens te verzamelen van gebieden waar niemand ging kijken op het moment van een overstroming”, aldus Seppe Koop, mede-eigenaar van Argus Vision. “De VMM trok de kaart van nieuwe technologie en schreef in 2017 een openbare aanbesteding uit voor het capteren van overstroomde gebieden door middel van drones. Precies ons expertisedomein! Blijkbaar overtuigde ons voorstel, want we kregen de kans om een jaar lang mee te werken aan de upgrade van de watertoetskaart.”

Snel, efficiënt en betrouwbaar
Aanvankelijk vroeg de VMM dat we bij overstromingen binnen de twee uur op vier locaties tegelijkertijd ter plaatse zouden zijn. “Dit betekende dat er altijd vier teams klaar moesten staan, wat economisch onhaalbaar was”, verduidelijkt Jonas Van de Winkel. “Daarom hebben we een tegenvoorstel uitgewerkt. We zetten maximaal vier teams in stand-by op basis van de KMI-meteocodes: één bij code geel, twee bij code oranje en vier bij code rood. Binnen de twee uur na een oproep zijn ze ter plaatse, waar ook in Vlaanderen.”

Drones voor niet-doordeweekse opdrachten
Om aan de vereisten van de VMM te voldoen, moest Argus Vision een SPACC-nummer verkrijgen. “Hierdoor kunnen we rechtstreeks aan de luchtverkeersleiding toestemming vragen om door een gevoelig luchtruim te vliegen”, legt Seppe Koop uit. “Daarnaast mogen we tot een uur na zonsondergang doorwerken. Geen overbodige luxe als je weet dat de meeste stortbuien zich in de late namiddag manifesteren. Vandaar ook de noodzaak om zo snel mogelijk ter plaatse te zijn.” Jonas Van de Winkel vervolgt: “Daarenboven moesten we natuurlijk ook interne procedures ontwikkelen en extra mensen opleiden. Vandaag beschikken we over negen operatoren die erg snel kunnen schakelen en bijna routineus de kartering uitvoeren.”

 

Hoe verloopt de procedure?
Bij elke reële kans op overstroming markeert de VMM de locatie op een gedeelde kaart van Google Maps. Zo weten de stand-byteams van Argus Vision meteen waar naartoe na een telefoontje. “Bij aankomst schieten ze meteen in actie: ze laten de drone in grid-patroon over het gebied vliegen”, legt Jonas Van de Winkel uit. “De gemaakte foto’s worden meteen uitgelezen en ter plaatse met de Agisoft Metashape-applicatie in een RGB-kaart verwerkt. Deze wordt onmiddellijk naar de Vlaamse Milieumaatschappij gestuurd, die de kaarten op haar beurt aan hulpdiensten en getroffen gemeenten bezorgt.”

Effectieve meerwaarde
In 2018 voerde Argus Vision een twintigtal interventies uit waarbij zestig gebieden werden gekarteerd. “Alles samen goed voor 5000 hectare. In tien gevallen was de wateroverlast nog effectief zichtbaar”, aldus Seppe Koop. “Bij de rest zag je duidelijk de sporen van het water, zoals modder of uitgewassen akkers. Ook dergelijke beelden waren interessant voor de VMM. Ze geven een indicatie van de weg waarlangs het water naar beneden liep.” Jonas Van de Winkel: “Dankzij de kartering met drones kreeg de organisatie een objectief beeld van de wateroverlast. Zelfs in gebieden die moeilijk toegankelijk zijn of waar de mensen op het terrein tijdens overstromingen minder aandacht aan besteden. Deze beelden laten de VMM toe om de modellen verder te verfijnen en zones met mogelijke wateroverlast beter in beeld te brengen.”

Opdracht uitgebreid
Fotogrammetrie en drones blijken een geslaagde combinatie voor de Vlaamse Milieumaatschappij. Geen wonder dus dat de organisatie ook voor 2019 een aanbesteding uitschreef. En jawel, Argus Vision kwam opnieuw als beste partij uit de vergelijking van de ingeschreven bedrijven. “Om een nog betere dienstverlening te bieden, investeerden we dit jaar in nieuwe drones”, vertelt Jonas Van de Winkel.

“Deze leveren zelfs bij 10 mm neerslag en rukwinden tot 70 km/uur excellent werk, en dit aan een snelheid van 300 ha per uur. Op deze manier kunnen we vrij uitgestrekte gebieden in kaart brengen. En dat is nodig, want overstromingsgebieden bestrijken wel vaker een oppervlakte van meerdere kilometers. Daarnaast hebben we een livestream opgezet. Die laat ons toe om in crisissituaties livebeelden door te sturen zodat de VMM de situatie correct kan inschatten.” Seppe Koop besluit: “Met deze opdracht hebben we opnieuw bewezen hoe breed de toepassingsmogelijkheden van fotogrammetrie in combinatie met drones wel zijn. Hoewel het project buiten onze traditionele scoop valt, vinden we het bijzonder interessant, vooral omwille van de grote maatschappelijke waarde.”